YİYECEK İÇECEK HİZMETLERİ ALANININ TANIMI VE AMACI
Yiyecek İçecek Hizmetleri Alanı; Mutfak, Servis ve Bulaşık dallarına ait yeterliliklerini kazandırmaya yönelik eğitim ve öğretimin yapıldığı alandır.
Yiyecek İçecek Hizmetleri Alanı;
- Mutfak
- Servis
- Bulaşık
dallarını içermektedir.
Bu dallar isimlendirirken yaygın ve örgün mesleki eğitim kurumlarında uygulanan alan dal yapısı
ile Mesleki Yeterlilik Kurumu tarafından yayımlanan ulusal meslek standartları ve ulusal mesleki yeterlilikler dikkate alınmıştır.
Alanın Tanımı
Yiyecek İçecek Hizmetleri Alanı; Mutfak, Servis ve Bulaşık dallarına ait bilgi, beceri, tutum ve iş
alışkanlıklarına sahip meslek elemanlarının yetiştirmesine yönelik eğitim verilen bir alandır.
Mutfak, Servis ve Bulaşık dallarında meslek elemanının yetiştirilmesine yönelik eğitim veren bu
alanın, zihinsel yetersizliği olan bireylerin eğitim performansları, ilgi, ihtiyaç, yetenek ve bireysel farklılıkları da dikkate alınarak programda belirlenmiş yeterliliklere sahip meslek elemanı yetiştirmeye
yönelik eğitim verilen alan olarak tanımlanması öngörülmüştür.
Alanın Amacı
Bu alanda zihinsel yetersizliği olan bireylere; Mutfak, Servis ve Bulaşık dallarına ait yeterliliklerinin
kazandırılması amaçlanmaktadır.
YİYECEK İÇECEK HİZMETLERİ ALANININ DALLARI
1.MUTFAK
Tanımı
Mutfak araç, gereç ve ekipmanlarını kullanarak, hijyen ve sanitasyon kurallarına uygun yiyecek
üretimi yapma ve servise hazır hâle getirme yeterliklerini kazandırmaya yönelik eğitim ve öğretim
verilen daldır.
Aşçılık meslek elemanının yetiştirilmesine yönelik eğitim veren bu dalın, zihinsel yetersizliği olan
bireylerin eğitim performansları, ilgi, ihtiyaç ve yetenekleri dikkate alınarak programda belirlenmiş
yeterliliklere sahip meslek elemanı olarak yetiştirmeye yönelik eğitim verilen bir dal olarak tanımlanması öngörülmüştür.
Amacı
Bu dalda zihinsel yetersizliği olan bireylere; temel tahıl tatlıları hazırlayıcısı, temel sütlü tatlıları
yardımcısı, hamur hazırlayıcı, kurabiyeci, gözlemeci, pideci, ekmekçi, simitçi, pizzacı, erişte hazırlayıcı, kek hazırlayıcı, sebzeleri pişirmeye hazırlayıcı, yeterliliklerinin kazandırılması amaçlanmaktadır.
YETERLİLİKLER | MODÜLLER | SÜRE (Ders Saati) |
Temel Tahıl Tatlıları Hazırlayıcısı | Helva Yapma Aşure Yapma | 26 40 |
Temel Sütlü Tatlıları Yardımcısı | Sütlaç Yapma Muhallebi Yapma | 24 24 |
Hamur Hazırlayıcı | Özleştirilerek Hamur Hazırlama Kıyılarak Hamur Hazırlama Mayalandırılarak Hamur Hazırlama Çırpılarak Yapılan Hamur Hazırlama | 24 24 24 24 |
Kurabiyeci | Kurabiye Yapma | 24 |
Gözlemeci | Gözleme Yapma | 40 |
Ekmekçi | Ekmek Yapma | 26 |
Simitçi | Simit Yapma | 30 |
Pideci | Pide Hazırlama | 24 |
Pizzacı | Pizza Hazırlama | 24 |
Erişte Hazırlayıcı | Erişte Yapma | 30 |
Krep hazırlayıcı | Krep Yapma | 18 |
Kek Hazırlayıcı | Kek Hazırlama | 18 |
Sebzeleri Pişirmeye Hazırlayıcı | Sebzeleri Pişirmeye Hazırlama | 18 |
TOPLAM | Yeterlilik Sayısı Modül Sayısı Süre (Ders Saati) | 13 31 1034 |
2.SERVİS
Tanımı
Servise hazırlık, servis yapma, hesabın takdimi ve tahsili yeterliklerini kazandırmaya yönelik eğitim ve öğretim verilen daldır.
Servis dalı meslek elemanının yetiştirilmesine yönelik eğitim veren bu dalın, zihinsel yetersizliği
olan bireylerin eğitim performansları, ilgi, ihtiyaç ve yetenekleri dikkate alınarak programda belirlenmiş yeterliliklere sahip meslek elemanı olarak yetiştirmeye yönelik eğitim verilen bir dal olarak
tanımlanması öngörülmüştür. Servis elemanlığı mesleğinin yeterliklerine sahip meslek elemanları yetiştirmek amaçlanmaktadır
Amacı
Bu dalda zihinsel yetersizliği olan bireylere; servis ön hazırlayıcısı, taşıyıcı boş toplayıcı, servis elemanı yardımcısı, içecek hazırlayıcı, içecek servisçisi, oda servis ofisi düzenleyicisi gibi yeterliliklerinin
kazandırılması amaçlanmaktadır.
YETERLİLİKLER | MODÜLLER | SÜRE (Ders Saati) |
Servis Ön Hazırlayıcı | Kişisel Bakım Yapma Servise Ön Hazırlık Yapma Masa Üstü Servis Takımlarının Hazırlığını Yapma Masa Örtüsünü Açma ve Peçeteleri Katlama Basit Kuver Açma | 44 30 24 24 30 |
Taşıyıcı Boş Toplayıcı | Dolu Tabakları Taşıma ve Boşları Toplama | 24 |
Yiyecek Servis Elemanı Yardımcısı | Konukları Karşılama ve Uğurlama Servis Uygulamaları Yapma | 18 30 |
İçecek Hazırlayıcısı | Soğuk İçecek Hazırlama Sıcak İçecek Hazırlama | 24 24 |
İçecek Servisçisi | Soğuk İçecek Servisi Yapma Sıcak İçecek Servisi Yapma | 24 24 |
Oda Servis Ofisi Düzenleyicisi | Oda Servis Ofisini Düzenleme Siparişe Göre Hazırlık Yapma | 24 24 |
TOPLAM | Yeterlilik Sayısı Modül Sayısı Süre (Ders Saati) | 6 19 588 |
3.BULAŞIK
Tanımı
Bulaşık, mutfak ya da servis sonrası oluşan kirli malzemelerin elde ya da bulaşık makinesinde
yıkanması ve bulaşıkhanenin temizlenmesi yeterliliklerini kazandırmaya yönelik eğitim öğretim verilen, mesleki ve teknik Anadolu lisesi programlarında yer almayan yeni bir dal olarak hazırlanmıştır.
Bu kapsamda, zihinsel yetersizliği olan bireylerin eğitim performansları, ilgi, ihtiyaç ve yetenekleri
dikkate alınarak programda belirlenmiş yeterliliklere sahip meslek elemanı yetiştirmeye yönelik eğitim verilen bir dal olarak tanımlanması öngörülmüştür.
Amacı
Bu dalda zihinsel yetersizliği olan bireylere; elde bulaşık yıkayıcısı, makinada bulaşık yıkayıcısı,
bulaşıkhane temizleyicisi yeterliliklerinin kazandırılması amaçlanmaktadır.
YETERLİLİKLER | MODÜLLER | SÜRE (Ders Saati) |
Elde Bulaşık Yıkayıcı | Kişisel Bakım Yapma Elde Bulaşık Yıkamaya Ön Hazırlık Yapma Bulaşıkları Yıkama | 44 24 30 |
Makinede Bulaşık Yıkayıcı | Makinede Bulaşık Yıkamaya Ön Hazırlık Yapma Makinede Yıkama Yapma | 24 30 44 |
Bulaşıkhane Temizleyicisi | Duvar Temizleme Bulaşık Makinesini Temizleme Çalışma Tezgâhını Temizleme Çöp Kovasını Temizleme Zemin Temizliğini Yapma | 24 18 18 18 18 |
TOPLAM | Yeterlilik Sayısı Modül Sayısı Süre (Ders Saati) | 3 12 274 |
UYGULAMA İLE İLGİLİ AÇIKLAMALAR
Bu alanın uygulanmasında, iş eğitimi ve meslek ahlakı dersi öğretim programında yer alan “Programın Uygulanmasına İlişkin Açıklamalar” bölümündeki açıklamaların yanında, aşağıdaki açıklamalar da dikkate alınır.
- Öğrencilere 9. sınıfta alanın “Temel Beceriler Listesi”nde yer alan becerilerin öğretimi yapılır.
10, 11 ve 12. sınıflarda alanın altında yer alan dalın/dalların eğitimi yapılır. - Eğitim öğretim sürecinde modüllerin ilk öğrenme çıktısı olan “…kullanılan araç gereçleri tanır.”
kazanımı genel bir ifade içermektedir. Bu kazanım işlenirken modülün tüm işlemlerinde kullanılan
araç gereçler aynı anda tanıtılmamalı, hangi işlem çalışılıyorsa o işleme ait araç gereç tanıtılmalıdır. - Öğrenme öğretme sürecinde işin yapıldığı iş yerlerine gözlem amaçlı gezi düzenlenebilir.
- Öğrenme öğretme sürecinde Yiyecek İçecek Hizmetleri atölyeleri ile sektörel iş yerleri, eğitim
ortamı olarak kullanılır. - Kullanılacak araç ve gereçler öğrencilerin özelliklerine göre çeşitlendirilmelidir. Eğitim ortamının donanımında; şampuan, saç bakım kremi, tarak ve saç kurutma makinesini, tıraş köpüğü, tıraş
bıçağı, tıraş kremi, temizleyici, tonik, nemlendirici, pamuk, havlu kağıt, diş macunu, diş fırçası, diş
ipi, ağız temizleme suyu, bardak, tırnak makası, törpü, nemlendirici krem, önlük, ön önlüğü, iş pantolonu, bone, eldiven, iş ayakkabısı, el havlusu, el bezi, paspas, ocak, çalışma tezgâhı, irmik, tereyağ,
çam fıstığı, servis tabağı, kevgir, çeşitli boylarda tencereler, ölçü kabı, kuru fasulye, nohut, aşurelik
buğday, kuru kayısı, kuru incir, kuru üzüm, fındık, karanfil, nişasta, (pirinci haşlamak için), tarçın,
pirinç, süt, kepçe, pirinç unu, servis kasesi, spatula, terazi, un, tuz, kastrol, kâseler, yağ, kâseler, elek,
kek kalıpları, ölçü kapları, çırpma kabı ve teli, vanilya, merdane, kurabiye kalıbı, yumurta, kabartma
tozu, hamur sıyırıcı, margarin, süpürge takımı, temizlik malzemeleri, kaseler, bıçaklar, çalışma tezgahı, oklava açılmış yufka, harç, gözleme, maşa, fırça, tahta spatula, servis tabağı, hamur kesici, ekmek
tavası, ekmek çizme bıçağı, pişirme tavası, pişirme arabası, susam, fırın, fırın tepsisi, hamur kazıyıcı,
maya, pide harcı, hamur, dinlenme tezgahı, hamur kesici, merdane, pizza harcı, dinlenme tezgahı,
su, kurutma bezi, tuz çırpma kabı ve teli, kek kalıbı, mikser, sıvı yağı, kek kalıpları, çırpma kabı, çırpma teli, sebzeler, sebze makası doğrama tahtası, rende, yıkama kapları, temizlik bezi, süzgeç, papyon,
gömlek, yelek, çorap, ayakkabı, fular, etek, masa çeşitleri, ıslak ve kuru temizlik seti, elektrik süpürgesi,
deterjan, metal takımlar, peçeteler, sürahiler, bardaklar, masa örtüsü, buz kovası, servis arabası, çorba
servis arabası, salata arabası, Türk kahvesi arabası, mini bar arabası, tranche arabası, içecek arabası,
peynir arabası, tatlı arabası, flambe arabası, ordövr arabası, dolly (kağıt örtü), çatallar, kurulama bezleri, basketler, servantlar, kaşıklar, temizlik bezleri, kapak, molton, runner, bardak, tepsi dolly’si, bez,
menaj takımları, desk, menü, restaurant, ekmek sepeti, ekmek çeşitleri, ekmek tabağı, bardak, masa,
sandalye, kızarmış ekmek, domates, zeytin çeşitleri, peynir çeşitleri, salatalık, bal, reçel çeşitleri, menü,
meyve çeşitleri, yoğurt, tuz, soğuk içme suyu, derin kap, mikser, çırpma teli, rende, narenciye sıkacağı,
buz, tülbent /süzgeç, mutfak servis kaşığı, taze meyveler, meyve sıkma makinası, çay makinası, çay, su
bardağı, cezve, çay şeker, sıcak su, süt, salep, süt tozu, kepçe, ayran, servis tepsisi, meşrubat bardağı,
peçetelik, tuzluk, limonata, pipet, meyve suyu(kutu), gazlı içecek(kutu), tranş limon, çay makinesi,
çay bardakları, çay fincanları, çay kaşıkları, çay tabakları, çay çeşitleri, şekerlik, şeker maşası, kahve,
fincan tabağı, dolly, krema, tarçın, tepsiler, metal servis takımları, masa örtüsü, oda servisi arabaları,
ekmek dolabı, meşrubat dolabı, tabaklar, oda servisi arabaları, kuru bez, nemli bez, ekmek, soğuk içecekler, iş kıyafeti, bone, eldiven, çizme, bulaşık teli, bulaşık fırçası, su, bulaşık süngeri, çöp poşeti, - evye, serviste, hazırlama ve pişirmede kullanılan malzemeler, kurulama tezgahı, çizme, bulaşık teli,
- bulaşık fırçası, bulaşık makinesi, basketler, bulaşıklar, parlatıcılar, makine tuzu, hortum, sıvı ovucu,
- kova, kurulama bezi, ovma teli, duvar fırçası, su, çek-pas, temizlik bezi, makine süzgeci, çek-pas, işe
- uygun fırça, sıvı ovucu, durulama suyu, faraş, sıvı deterjan, yağ çözücü, kova, yer fırçası vb. olmalıdır.
- Öğretici tarafından modüllerdeki işlem basamakları önce öğretici tarafından gösterilip daha
sonra öğrenci tarafından yapılması sağlanmalıdır (gösterip yaptırma). Sınıftaki her öğrenciye uygulama yapma fırsatı verilmelidir. - Öğrencilerin atölyelerde sosyal, iş ahlakına uyumunu sağlayıcı etkinliklere önem verilmelidir.
Topluma katılımı gerçekleştirici sosyal becerilerin gelişimi için gerekli önlemler alınmalıdır. - Öğretmen tarafından önce bilgi verilmeli, kendisi uygulamalı, öğrenciye ipucu vererek yaptırılmalı daha sonra öğrencinin bağımsız uygulama yapması sağlanmalıdır. Öğrencinin ihtiyacı doğrultusunda gerekli görüldüğü zamanlarda uygulama tekrar yaptırılmalıdır.
- Öğretmenler tarafından atölyelerde gerekli güvenlik tedbirleri alınmalıdır. Atölyelerde araç gereçlerin kullanımına ilişkin uyarılar yazılarak öğrencilerin görebileceği yerlere yapıştırılmalı ve uyarıları dikkate alarak çalışmaları sağlanmalıdır. Güvenlik tedbirleri olumlu cümlelerle ifade edilmelidir.
- Atölyelerde standartlara uygun araç gereçlerin temin edilmesine, uygulama sürecinde tehlikeli
olabilecek araç gereçlerin öğrenciye zarar vermeyecek şekilde yerleştirilmesine veya öğretmen kontrolünde kullanılmasına dikkat edilmelidir. - Kesici ve delici aletler öğretmen kontrolünde olmalıdır.
- Atölyelerde yer alan bilgi, beceri ve tutumları öğretmek için ileri zincirleme, tüm beceri, zincirleme yöntemi, model olma, gösterim yaptırma vb. yöntemler kullanılmalıdır. Gerekli görüldüğünde
sözel ipuçları, model olma ve fiziksel yardım kullanılmalıdır. - Hijyen kurallarına uygun iş kıyafeti giyilmelidir.
- Uygulama yapılmadan önce öğrencinin temizliği kontrol edilmelidir.
- Gerekli görüldüğü zaman uygulama tekrar yapılmalıdır.
- Öğrencinin somut yaşantı elde etmesi amacıyla öğrenilenlerin gerçek yaşam durumlarında
uygulanması sağlanmalıdır. - Konunun anlatımı sırasında küçük adımlar ilkesi uygulanarak becerinin küçük alt dalları ayrılarak öğrenciye aktarılmalıdır.
- Öğrenci istenilen davranışı gösterdiğinde pekiştirilmelidir.
- Öğrenme stratejisi olarak tümevarım kullanılmalıdır.
- Dersin başında öğrenilenlerin öğrencinin ne işine yarayacağı öğrenciye anlatılarak motivasyon
arttırılmalıdır. Öğrenilenlerin evde uygulanması ve sonuçlarının velilerle değerlendirilmesi sağlanmalıdır
ÖĞRENME VE ÖĞRETME SÜRECİ
Eğitim ve öğretim, planlı ve programlı olarak yapılan bir çalışmadır. Eğitim öğretimin etkin ve
verimli olabilmesi için uygulayıcıların planlamaya gereken önemi vermesi gerekir. Bu kapsamda, iş
eğitimi ve meslek ahlakı dersi öğretim programında yer alan “Öğrenme ve Öğretme Süreci” bölümündeki açıklamalar dikkate alınarak eğitim süreci planlanmalıdır.
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
Öğrenci başarısının değerlendirilmesi, öğretim sürecinin bir parçasıdır ve öğrenme süreci boyunca
her önemli noktada yer alır. Ölçme ve değerlendirme; öğrenme öğretme sürecinde öğrencilerin başarılarını saptamak, eksikliklerini belirlemek, güçlü ve zayıf yanlarını ortaya çıkarmak, öğretim yöntemlerinin yeterliliğini ve etkililiğini saptamak, öğrencinin süreç içindeki gelişimine ilişkin geri bildirim sağlamak amacıyla yapılır.
Öğrencinin bireysel özelliklerine uygun olarak daha çok ve çeşitli ölçme araç ve yöntemler kullanılabilir.
Programın ölçme ve değerlendirme süreci;
- Modülün öğrenme çıktılarının ölçülmesi,
- Modül bazında öğrenme çıktılarının başarı oranları dikkate alınarak öğrencinin modül
başarısının değerlendirilmesi, - Yeterliliği oluşturan modüllerin başarı durumu dikkate alınarak öğrencinin yeterlilik başarı
düzeylerinin belirlenmesi olarak üç aşamada gerçekleştirilir.
Bu kapsamda, iş eğitimi ve meslek ahlakı dersi öğretim programında yer alan “Ölçme ve Değerlendirme” bölümündeki açıklamalar dikkate alınarak ölçme ve değerlendirme yapılmalıdır