1) Neden bu kadar popüler?
Havacılık ve Uzay Teknolojileri, meslek liselerinde açılan en prestijli ve dikkat çekici alanlardan biridir. Son yıllarda Türkiye’nin Milli Teknoloji Hamlesi, savunma sanayii yatırımları, İHA/SİHA projeleri ve uzay programı sayesinde bu alana ilgi olağanüstü şekilde artmıştır.
LGS’de yüksek puanlı öğrenci alan birçok MTAL’in havacılık bölümü açması, bu ilginin güçlü bir göstergesidir. Örneğin:
- TUSAŞ (Türk Havacılık ve Uzay Sanayii) MTAL (Ankara/Kahramankazan)
- Havacılık ve Uzay Teknolojileri MTAL (İstanbul/Sabiha Gökçen Teknopark yakınında)
- Kayseri OSB MTAL (uçak bakım ve havacılık programlarıyla)
- Eskişehir Sabiha Gökçen MTAL
- Gaziantep Hasan Kalyoncu MTAL
Bu okulların havacılık programları yüksek taban puanlarla öğrenci almakta ve ülke çapında en çok tercih edilen meslek lisesi bölümlerinden biri olmaktadır.
Neden tercih ediliyor?
- Erken yaşta havacılık, uzay ve savunma teknolojilerine dair özel eğitim alma
- TUSAŞ, ASELSAN, BAYKAR, TEI gibi sektörün dev firmalarında staj ve işbaşı eğitim fırsatı
- Üniversiteye devam etmek isteyenler için mühendislik fakültelerine güçlü altyapı
- Hızla büyüyen savunma, havacılık ve uzay sanayii sayesinde yüksek iş bulma ihtimali
2) Alanın kapsamı ve alt dallar
MEB çerçeve programlarına göre Havacılık ve Uzay Teknolojileri alanı şu alt dallardan oluşmaktadır:
- Uçak Bakım Dalı (Gövde, Motor, Elektrik-Elektronik)
- Havacılık Elektroniği (Aviyonik Sistemler)
- Mekanik Sistemler ve Yapısal Teknolojiler
- Uzay Teknolojileri ve Uydu Sistemleri (yeni gelişen dal)
Program içerikleri arasında şunlar yer alır:
- Aerodinamik ve uçuş prensipleri
- Uçak gövde ve motor teknolojileri
- Uçuş elektroniği (aviyonik) sistemler
- Kompozit malzeme teknolojileri
- Temel uzay teknolojileri ve uydu sistemleri
- Bakım, onarım ve kalite kontrol süreçleri
3) Mezunlar nerelerde çalışır? (Sektörler ve iş bulma olasılığı)
Havacılık ve uzay teknolojileri alanı mezunları, hem Türkiye’de hem de uluslararası düzeyde yüksek iş bulma şansına sahiptir.
Tipik istihdam alanları:
- Sivil Havacılık Sektörü: Hava yolları şirketleri (THY, Pegasus, SunExpress), havaalanı işletmeleri, bakım merkezleri
- Savunma Sanayii: TUSAŞ, TEI, ASELSAN, ROKETSAN, BAYKAR gibi firmalar
- Uzay ve Uydu Sistemleri: Uydu üretim ve entegrasyon tesisleri, uzay araştırma kurumları
- Mekanik ve Elektronik Atölyeler: Uçak bakım teknisyenliği, motor bakım, aviyonik sistemler
- Uluslararası İş Fırsatları: EASA ve SHGM sertifikalarıyla Avrupa ve Ortadoğu havacılık sektörlerinde çalışma imkânı
İşe giriş yolları (özet):
- Mezuniyet sonrası SHGM (Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü) onaylı teknisyenlik sertifikalarıyla doğrudan istihdam
- Meslek Yüksekokulu (MYO) – Uçak Teknolojisi, Aviyonik, Mekatronik
- Lisans Eğitimi – Uçak Mühendisliği, Uzay Mühendisliği, Elektrik-Elektronik Mühendisliği, Makine Mühendisliği
4) Türkiye’de öne çıkan (yüksek puanla öğrenci alan) örnek okullar
- TUSAŞ MTAL (Ankara/Kahramankazan) – TUSAŞ iş birliğiyle açılmış, Türkiye’nin en prestijli havacılık meslek lisesi.
- İstanbul Sabiha Gökçen Havacılık ve Uzay Teknolojileri MTAL (Pendik) – Teknopark İstanbul yakınında, sektörle iç içe.
- Kayseri OSB MTAL – Uçak bakım ve savunma teknolojileri programlarıyla biliniyor.
- Eskişehir Sabiha Gökçen MTAL – Havacılık bakım teknisyenliği alanında köklü eğitim veren kurum.
- Gaziantep Hasan Kalyoncu MTAL – Güneydoğu’nun havacılık ve uzay teknolojileri odaklı ilk okullarından.
Bu okullar LGS’de görece yüksek taban puanlarla öğrenci almakta ve mezunlarına güçlü staj/iş garantisi sunmaktadır.
5) Eğitim içeriği (öğrenci ne öğrenir?)
- Uçak motorları ve gövde teknolojileri
- Aviyonik sistemlerin bakım ve onarımı
- Temel aerodinamik ve uçuş prensipleri
- Elektrik-elektronik sistemler
- Kompozit malzeme kullanımı ve üretimi
- Uzay teknolojileri ve uydu sistemlerine giriş
- Kalite kontrol ve güvenlik prosedürleri
6) İş gücü piyasası ve gelecek
Türkiye’nin 2023 ve 2053 vizyon projeleri arasında Milli Muharip Uçak (KAAN), yerli uydu projeleri, insansız hava araçları ve uzay programı gibi kritik çalışmalar vardır. Bu projeler sayesinde havacılık ve uzay alanındaki nitelikli iş gücü ihtiyacı her geçen yıl artmaktadır.
Havacılık ve Uzay Teknolojileri mezunları, mezuniyet sonrası hızlıca iş bulabilen ve aynı zamanda uluslararası ölçekte geçerli sertifikalarla kariyer yapabilen gençler olarak öne çıkmaktadır.